کد تعرفه گمرکی کالاها یا HS Code چیست؟ (راهنمای کامل)

صاحبان کالا برای اینکه بتوانند جهت ترخیص کالاهای خود اقدام بکنند ابتدا باید مدارک مورد نیاز این امر را فراهم بکنند. یکی از این مدارک مهم کد تعرفه گمرکی کالاها است. هر فروشنده ای باید بداند که تمام کالاهای تجاری طبق یک استاندارد هماهنگ جهانی دسته ‌بندی شده‌اند. هر کالایی در هر جای دنیا دارای یک کد واحد جهت شناسایی است که فروشندگان در فاکتورهای فروش خود آن را درج می‌کنند؛ این عدد هشت رقمی را کد تعرفه گمرکی واردات کالا می گویند. HS Code در گمرک از اهمیت بالایی برخوردار است؛ از این رو هر تاجری موظف است قبل از شروع فعالیت خود آن را اخذ نماید. برای اینکه بتوانید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید تا از بروز هر ضرری جلوگیری کنید، در ادامه با کارشناسان ققنوس ترخیص همراه باشید.

اهمیت دریافت کد تعرفه گمرکی برای ترخیص کالا

یکی از مهمترین اقدامات قبل از ثبت سفارش کالا ، دریافت کد تعرفه گمرکی کالاها است. اخذ کد تعرفه گمرکی کالاها از این جهت اهمیت دارد که شما قبل از هر چیزی مطلع باشید که این کالاها به چه مجوزهایی برای واردات و ترخیص نیاز دارند، میزان حق ورودی این کالاها چقدر است، آیا جزو کالاهای غیر مجاز هستند یا خیر و …. به طور کلی تجارت های خارجی روی دریافت کد تعرفه گمرکی واردات کالا تمرکز زیادی دارند.

تعریف تعرفه کالا

به طور کلی تعرفه یعنی مالیات و عوارضی که دولت ‌ها از صاحبین کالاها به دلایل حمایتی یا مالی اخذ می‌کنند. گاهی ممکن است تعرفه گمرکی با توجه به ارزش کالا دریافت شود که در این صورت، به آن تعرفه ارزشی می‌ گویند. تعرفه ارزشی به روش‌های مختلفی محاسبه و دریافت می‌ شود. عوارض و حقوق توسط گمرک پرداخت می‌ شود ولی هزینه‌ ها توسط سازمان‌ های ارائه‌کننده خدمات مانند سازمان بنادر، سازمان ملی استاندارد و انبارهای عمومی در گمرکات پرداخت می شود. حقوق ورودی شامل دو قسمت است؛ حقوق گمرکی که توسط مجلس وضع شده است و سود بازرگانی که توسط دولت تعیین می‌شود.

اسناد و مدارک مورد نیاز ترخیص کالا از گمرک

• مدارک مربوط به کالا: گواهی مبدا، بارنامه، فهرست عدل بندی، فاکتور، قبض انبار، ترخیصیه، پیش فاکتور یا پروفرما اینویس، مجوزهای قانونی، ثبت سفارش بازرگانی، گواهینامه استاندارد، بیمه نامه، گواهی بازرسی    
• اسناد مربوط به صاحب کالا: اصل کارت بازرگانی، اصل کارت ملی، کپی تمامی صفحات کارت بازرگانی، کپی کارت ملی مربوط به صاحب کالا  
• اسناد و مدارک مربوط به نماینده صاحب کالا: اصل و کپی کارت ملی، اصل و کپی وکالت نامه محضری، اصل و کپی معرفی نامه برای گمرک مربوطه، کپی وکالت، کپی معرفی نامه، کپی دفترچه بیمه

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی کامل با تمام مدارکی که لازم است تهیه کنید، میتوانید مقاله لیست مدارک لازم ترخیص کالا از گمرک ققنوس ترخیص را مطالعه نمایید.

مقاله ترخیص کالا از گمرک را از دست ندهید.

سازمان WCO چیست ؟

سازمان جهانی گمرک یا همان WCO یک سازمان بین دولتی است که در بلژیک بنیان گذاری شده است. این سازمان در جهت توسعه قراردادهای بین‌المللی فعالیت می کند. از فعالیت های این سازمان می توان به طبقه بندی کالاها، ارزش گذاری کالاها، تسهیلات گمرکی بین‌المللی، مبارزه با جعل به منظور حمایت از حق مالکیت، امنیت زنجیره تامین و… اشاره کرد. این سازمان معروف به سازمان جهانی گمرک است و از سامانه هماهنگ تعرفه گمرکی (HS) پشتیانی میکند. همه کشورهایی که تابع wco هستند، از سیستم تعرفه (HS) استفاده میکنند و دارای کد تعرفه گمرکی واردات کالا هستند.

منظور از کد تعرفه گمرکی کالا (Hs Code) چیست ؟

کد تعرفه گمرکی واردات کالا عبارت است از میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا به کشور. در همه کشورها برای واردات هر نوع کالا به کشور، تعرفه ای خاص وجود دارد. تمامی کالاها در سرار دنیا کد تعرفه‌ گمرکی کالاها  (HS Code)را دارند. HS Code یک کد هشت ‌رقمی بین‌المللی است و ویژگی های کالا در آن نشان داده می شود. در واقع به این دلیل HS Code در گمرک قرار داده می ‌شوند که کالاها به راحتی شناسایی شوند. سازمان جهانی گمرک، سامانه هماهنگ کننده و HS Code در گمرک را پشتیبانی می‌کند. سازمان جهانی گمرک همچنین نظارت بر بخش فنی سازمان تجارت جهانی، تاییدیه ارزش گذاری گمرکی و قوانین مبداء را نیز بر عهده دارد. این سازمان کالاها را به فصل ها و بخش های مختلف، به صورت کدهای ده رقمی طبقه ‌بندی کرده است.

هیچ کالایی در دنیا وجود ندارد که در این بخش ها قرار نگرفته باشد و یا قابل طبقه بندی نباشد. همان گونه که توضیح دادیم، کالاها به ‌واسطه کد تعرفه گمرکی واردات که دارند در نقاط مختلف دنیا شناخته می‌ شوند. از آن جایی که نرخ تعرفه‌ واردات و صادرات در هر کشوری متفاوت است، می توان از طریق کد تعرفه گمرکی کالاها (HS Code)، تمامی کالاها را در دنیا به عنوان عدد شناخت. در هر کشوری کتابی برای کد تعرفه گمرکی کالاها (HS Code) وجود دارد که در آن حقوق و عوارض گمرکی طبق قانون همان کشور برای هر کالا در نظر گرفته شده.

مراحل دریافت شماره کد تعرفه گمرکی (HS Code) کالا

برای دریافت کد تعرفه گمرکی کالاها باید مراحلی را طی کرد. جهت پیدا کردن HS Code ابتدا باید وارد سایت irancode.ir شوید. سپس در قسمت پایین سایت روی قسمت ایران کد کلیک کنید. حالا در سایت جدیدی که برای شما باز شده است به قسمت درختواره های بین المللی وارد شوید. در این قسمت شما طبقه بندی تعرفه گمرکی را می توانید مشاهده کنید.

کد تعرفه گمرکی چه کاربردهایی دارد؟

در سال های اخیر تعداد کشور‌هایی که به ساختار طبقه ‌بندی کالا یا همان کد تعرفه گمرکی واردات کالا می‌پیوندند بیشتر شده است. تا سال ۲۰۱۵ تنها صد و هشتاد کشور از کد تعرفه گمرکی واردات و صادرات کالاهای خود استفاده می‌کردند. همانطور که می دانید کد تعرفه گمرکی کالاها یک کد بین المللی است که در همه گمرک‌ های دنیا برای انجام امور مربوط به تشریفات گمرکی، نظارت بر واردات و صادرات کالاها و کنترل تجارت های بین ‎المللی کاربرد دارد. از کاربرد‌های HS Code در گمرک می توان به تعیین تعرفه گمرک، جمع اوری مالیات داخلی کشور، بررسی و جمع آوری آمار و اطلاعات تجارت بین المللی در هر کشور، تعیین قوانین مبدا، تعیین تعرفه‌ های مرتبط با حمل و نقل کالا و  طبقه بندی کالا‌های خطرناک اشاره کرد.

ساختار HS Code چگونه است؟

کد تعرفه گمرکی کالاها یک کد شناسایی هشت رقمی است که در یک ساختار قانونی و منطقی تنظیم شده است. کد تعرفه گمرکی واردات کالا، برای هر کالا در سراسر جهان یکسان است. HS Code در گمرک از کنوانسیون کیوتو پیروی می کند و هماهنگی امور مربوط به تشریفات گمرکی را آسان می کند. امروزه از کد تعرفه گمرکی واردات به طور گسترده در پیام های الکترونیکی مانند EDIFACT استفاده می شود. این موضوع باعث شده که سیستم برای توصیف کالاهای مختلف به عنوان استاندارد جهانی آسان تر شود. استفاده جهانی آن به گمرکات و بنادر این امکان را می دهد تا محصولات را به راحتی شناسایی کنند.

نحوه الویت بندی کد تعرفه گمرکی کالا

با توجه به سیاست های تجاری و نیازهای کشور، کد تعرفه گمرکی کالاها به ده قسمت اولویت بندی می شوند. معمولا آخرین اولویت شامل کالاهای ساخته شده مصرفی و لوکس است که به آن ارز دولتی تعلق نمی گیرد و سود بازرگانی آن دو برابر سود بازرگانی قرار داده شده در جدول تعرفه است. الویت بندی کد تعرفه گمرکی کالا را سازمان توسعه تجارت انجام داده است. بنابراین همانطور که گفتیم، طبق سیاست های دولت و برای جلوگیری از خارج شدن ارز، دولت تصمیم به اولویت بندی کالاها گرفت. این اولویت بندی شامل سه بخش است. کالاهای اساسی که می توان آنها را با ارز دولتی وارد کرد، کالاهای غیر اساسی که می توان آنها را با پروانه صادراتی وارد کشور کرد و کالاهایی که ورود آنها به کشور ممنوع است.

نحوه ترخیص کالا از گمرک با استفاده از Hs Code

زمانی که صاحب کالا یا نماینده قانونی کالا از تعرفه صحیح کالا اطمینان ندارند، می‌توانند قبل از اقدام به ترخیص کالا با ارائه اسناد مالکیت و پرداخت هزینه تعیین تعرفه، از گمرک تاییدیه را دریافت نمایند. اشخاصی که می‌خواهند به خارج از کشور کالا سفارش دهند می‌ توانند با ارائه کد تعرفه گمرکی واردات کالا، بیان شرایط ورود کالا، ارسال نمونه و پیش‌ فاکتور، بیان مشخصات کالا، ارائه اسناد مالکیت و پرداخت هزینه ‌های تعیین شده تعرفه، از گمرک استعلام نمایند. در مواردی که تعرفه کالای اظهار شده توسط گمرک تعیین شود و در تعیین تعرفه اشتباهی صورت بگیرد، گمرک باید مابه‌‌التفاوت را پرداخت کند. زمانی که بین صاحبان کالا و گمرک اختلافاتی جهت ارزش و تعرفه کالا به وجود آید و صاحب کالا نیز اصرار بر ترخیص کالا داشته باشد، حقوق ورودی به ‌صورت نقد و جریمه با سپرده یا ضمانت ‌نامه بانکی اخذ می گردد.

چند نمونه از مهمترین تغییرات کدهای تعرفه گمرکی در سال ۲۰۲۲

کدهای تعرفه گمرکی که در قسمت بعدی این مقاله به اهمیت آن در روند تجارت بین المللی و ترخیص کالا اشاره خواهیم کرد از ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی برای تعدادی از کالاهای وارداتی تغییر کرده است، که تاجران می توانند با مراجعه به نسخه بروز رسانی شده کتاب قوانین و مقررات صادرات و واردات کد کالاهایی که تغییر کرده است را مشاهده نمایند. از جمله بخش هایی که کدهای تعرفه گمرکی آن ها تغییر کرده است می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بخش صنایع غذایی صنایع شیمیایی

• بخش مربوط به مصنوعات سنگ و سرامیک

• محصولات بهداشتی

کد تعرفه گمرکی چه اهمیتی دارد؟

کد تعرفه گمرکی کدی است که در روند تجارت بین المللی برای هر کالا تعیین می شود تا تاجران و دولت بتواند به راحتی با استفاده از این کد که از قبل با توجه به دسته بندی ها و تقسیمات مختلف به هر محصولی اختصاص داده شده است ارزش کالای وارداتی را در کوتاه ترین زمان ممکن تعیین می کند و پس از مشخص شدن ارزش کالا مواردی که این کد در تعیین آن ها اثر گذار است مشخص می شود.

موارد استفاده از کد تعرفه گمرکی

از جمله مواردی که کد تعرفه گمرکی مورد استفاده قرار می گیرد می توان به هنگام ترخیص محموله های تجاری وارداتی از گمرک اشاره نمود. در این زمان تاجران باید کد تعرفه گمرکی کالاهایی را که به کشور وارد کرده اند را تهیه نمایند تا مقدار عوارضی که به محموله مورد نظر تعلق می گیرد، میزان حقوق ورودی گمرک، سود بازرگانی و … تعیین شود.علاوه بر این مسئله کد تعرفه گمرکی که برای هر کالا تعیین می شود در واقع یک کد بین المللی می باشد که در همه جای دنیا یکسان است و در هر جای دنیا با بررسی این کد مشخصات کالا مشخص می شود.

کلام پایانی

ما در این مقاله سعی کردیم تا به طور کامل و جامع توضیح دهیم که کد تعرفه گمرکی کالاها چیست، HS Code در گمرک از چه اهمیتی برخوردار است و چه کاربردهایی دارد و ساختار HS Code به چه صورت است. همچنین مراحل دریافت کد تعرفه گمرکی کالاها و نحوه الویت بندی آن را به طور کامل شرح دادیم. علاوه بر این، درباره سازمان WCO و انوع فعالیت های آن، توضیحات لازم را بیان کردیم. شما می توانید کلیه امور گمرکی خود را به ققنوس ترخیص بسپارید و در صورت لزوم با کارشناسان ما در ارتباط باشید.